Aspekty planetarne – Tadeusz Doktór: Spotkania z Astrologią

Ostatnia grupa kategorii astrologicznych, którą tu przedstawimy, dotyczy jedynie wzajemnych relacji, w jakich pozostawać mogą opisane już elementy astrologicznej diagnozy. Odnosi się to szczególnie do planet, choć początkowo brano tu pod uwagę przede wszystkim znaki zodiaku.

W kole znaków zodiaku niektóre z nich połączone są stosunkiem pokrewieństwa, inne zaś antagonizmu. Na przykład planety i znaki znajdujące się po przeciwległych częściach koła uważane były za antagonistyczne względem siebie, albowiem – jak pisał Manilius – gdy jeden wschodzi, drugi zachodzi. Znaki należące natomiast do tego samego żywiołu (np. znaki powietrzne – Bliźnięta, Waga, Wodnik) uważane były za pokrewne. W związku z tym znakom połączonym stosunkiem pokrewieństwa przypisywano również podobne cechy psychiczne, natomiast znakom antagonistycznym cechy przeciwstawne.

Z czasem tę relację między znakami przeniesiono również na planety, a za jej podstawę przyjęto określone odległości kątowe, jakie występują pomiędzy nimi na horoskopowej mapie nieba. Przeciwległe znaki zodiaku dzieli od siebie kąt 180 stopni. Stąd też każda planeta, która „spogląda" (łac. aspicere, aspectus – spoglądać, wygląd) na inną pod tym właśnie kątem, pozostaje względem niej w antagonistycznym i dysharmonijnym stosunku, natomiast planeta, którą dzieli od innej kąt 120 stopni (czyli taki, jaki dzieli znaki należące do tego samego żywiołu), pozostaje z nią w związku harmonijnym.

Oprócz tych dwóch aspektów (właśnie od łacińskiego słowa aspectus) ustalono również inne zależności kątowe. Ich lista wydawała się przez długie wieki zamknięta, lecz już u schyłku swojej naukowej kariery astronom i astrolog Johannes Kepler (1571 –1630) wprowadził następne. Jednakże nawet i wtedy nie było ich tak wiele jak w astrologii hinduskiej, w której liczbę znaczących relacji kątowych można w zasadzie dowolnie mnożyć.

A oto lista podstawowych aspektów używanych w astrologii europejskiej, obliczanych ze ścisłością do kilku stopni.

Koniunkcja – 0° – działanie harmonijne lub nie, zależnie od tego, jakie planety ulegają połączeniu.

Sekstyl – 60° – działanie harmonijne.

Kwadrat – 90° – działanie dysharmonijne.

Trygon – 120° – działanie harmonijne.

Opozycja – 180° – działanie dysharmonijne.